แนะนำหนังสือคู่มือการใช้เครื่องมือการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคม

Exploratory Social Network Analysis with Pajek

Wouter de Nooy, Andrej Mrvar and Vladimir Batagelj

สำหรับวิทยาศาสตร์สังคมแล้วการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมได้กลายเป็นเครื่องมือเชิงระเบียบวิธีวิจัยที่มีศักยภาพอย่างมากควบคู่ไปกับการวิเคราะห์เชิงสถิติ แนวคิดด้านเครือข่ายได้ถูกนิยาม ทดสอบและประยุกต์ใช้ในการวิจัยทางด้านวิทยาศาสตร์สังคม โดยแนวคิดของเครือข่ายทางสังคมได้พัฒนามาจากศาสตร์ด้านมนุษยวิทยา (Anthropology) และสังคมวิทยา (Sociology) ไปสู่ศาสตร์ด้านการบริหารธุรกิจและประวัติศาสตร์ ฯลฯ (Nooy, Mrvar and Batagelj, 2005) 

หนังสือนี้นับเป็นหนังสือเล่มแรกที่มีเนื้อหาในการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคม มีการรวบรวมเนื้อหาทางด้านทฤษฎี เครื่องมือสำหรับการวิเคราะห์ และซอฟ์ทแวร์สำหรับการวิเคราะห์เครือข่ายอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งได้แนะนำโครงสร้างของแนวคิดและเครื่องมือต่างๆในการวิจัยทางด้านสังคมผนวกกับการมีแบบฝึกหัดที่ช่วยในการฝึกทักษะการวิเคราะห์ มีคำถามท้ายบทสำหรับการทบทวนความเข้าใจ การยกตัวอย่างกรณีศึกษาสำหรับการปฏิบัติการวิเคราะห์เครือข่าย สุดท้ายผู้อ่านจะมีความรู้ ทักษะและเครื่องมือสำหรับการประยุกต์สำหรับการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมได้

Nooy, Mrvar and Batagelj (2005) ได้มุ่งเน้นการศึกษาแบบจับประเด็นและทดลองปฏิบัติ ผู้อ่านจะมีความเข้าใจในแนวคิดด้านเครือข่ายโดยการประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์เครือข่ายที่เกิดขึ้นจากตัวอย่าง และสำหรับหนังสือเล่มนี้ได้ประยุกต์ใช้ซอฟ์ทแวร์คอมพิวเตอร์สำหรับการวิเคราะห์เครือข่ายและการสื่อนำเสนอการวิเคราะห์ด้วยรูปภาพด้วยโปรแกรม Pajek ที่สามารถใช้ในระบบปฏิบัติการ Windows ตั้งแต่รุ่น 95 ขึ้นไปและตัวอย่างข้อมูลสามารถดาวโหลดได้ที่เวปไซค์ (http://vlado.fmf.uni-lj.si/pub/networks/book/) จะมีทุกคำสั่งที่จำเป็นสำหรับการสร้างผลลัพธ์เชิงรูปภาพและจำนวนสำหรับตัวอย่างในหนังสือที่อธิบายอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ซึ่งผู้อ่านจะสามารถอ่านและลองทำตามได้ทันที

อย่างไรก็ตามภาพที่เกิดขึ้นในคอมพิวเตอร์อาจจะไม่เหมือนเสียทีเดียวกับการอธิบายในหนังสือ เนื่องจากอาจจะมีการปรับปรุงซอฟ์ทแวร์ ภาพเกิดขึ้นและอาจจะเกิดความแตกต่างระหว่างการอธิบายในหนังสือกับตัวอย่างบ้าง สำหรับการทำความเข้าใจผู้เขียนแนะนำให้ใช้ซอฟ์ทแวร์ Pajek ที่มีเวอร์ชั่นที่ตรงกับหนังสือซึ่งสามารถดาวโหลดซอฟท์แวร์ได้ที่เวปไซค์ได้ด้วยเช่นกัน  ในขณะที่ได้ใช้หนังสือเล่มนี้ศึกษาอยู่อาจมีการปรับปรุงรุ่นของซอฟท์แวร์ขึ้น ผู้อ่านสามารถดาวโหลดการปรับปรุงซอฟท์แวร์รุ่นล่าสุดได้ที่ http://vlado.fmf.uni-lj.si/pub/networks/pajek/default.htm.